با توجه به اینکه حدود 20 سال از تاسیس استان گلستان میگذرد اما این استان با توجه به قابلیت های فراوان همچنان در محرومیت قرار گرفته است و به دلیل تصمیمات غیر کارشناسی، طبق شاخص های توسعه یافتگی روز به روز بر عقب ماندگی آن افزوده میشود و با توجه به اینکه صنعت گردشگری میتواند اشتغال پایدار و سکوی پرتاب گلستان به افق های روشن باشد اما هنوز دورنمای این صنعت نامعلوم است و بروکراسی موجود مانعی برای سرمایه پذیر شدن استان شده است.این در حالی است که حدود 7000 قزاق در استان گلستان زندگی میکنند که میتواند زمینه ایی برای برقراری ارتباط و توریسم درمانی در گلستان باشد و از طریق خط ریلی سراسری و پرواز گرگان آکتائو میتوان به این مهم دست یافت و همچنین از این طریق میتوان به بازار کشورهای آسیای میانه دسترسی پیدا کرد اما متاسفانه در حال حاضر این منطقه استراتژیک به فراموشی سپرده شده است و مدیران پیگیری منظمی در این خصوص ندارند.با توجه به موضوعاتی که بیان شد توجه خوانندگان نشریه ترنم سبز را به مصاحبه با امیر عابدی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی گرگان و ایران و همچنین رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قزاقستان جلب میکنم.
امیر عابدی در ابتدا ضمن بیان اینکه هر تولیدی صادرات گرا نمیباشد، اینطور بیان داشت: همه تولیدات شاخصه های صادراتی را ندارند و برای توسعه پایدار لازم است که صادرات را به عنوان یک فرصت و مزیت اقتصادی در نظر بگیریم.
وی اظهار کرد: صادرات به دلیل اینکه باعث افزایش اشتغال و بالا بردن منابع ارزی و همچنین باعث توسعه روابط دوجانبه در بخش های سیاسی و اجتماعی و مسیری برای معرفی کالا و برند ایرانی در خارج از مرز ها میشود، دارای اهمیت ویژه ایی در اقتصاد یک کشور میباشد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی گرگان گفت: در گلستان سرمایه گذاری هایی در بخش های صنایع تبدیلی، کشاورزی و صنعت صورت گرفته که بایستی به دقت ارزیابی شود که آیا ما در استان توانسته ایم از این فرصت ها و مزیت ها به درستی استفاده کنیم یا خیر.
وی تصریح کرد: عاملان اقتصادی به این نتیجه رسیده اند که ما بیش از این میتوانیم شاهد افزایش کمی و کیفی در زمینه صادرات باشیم و این افزایش مستلزم دو وجه است.
عابدی ادامه داد: یک وجه رونق صادرات به سیاست های کلان کشور برمیگردد که متاسفانه سیاست های کلان اقتصادی تا کنون نتوانسته برای صادرات برنامه خوبی را طراحی کند و برای این بخش از اقتصاد کشور اهمیت خاصی قائل نشده است.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران بیان داشت: در یک سال گذشته با توجه به مسائلی که در سطح بین الملل اتفاق افتاد و همچنین با توجه به خروج آمریکا از برجام، شاهد شتابزدگی در تصمیمات پی در پی در بخش اقتصادی بودیم که مشکلاتی را در حوزه تجارت خارجی و مخصوصا صادرات ایجاد کرده است.
وی همچنین اذعان کرد: بهبود فضای کسب و کار،رونق تولید، ایجاد فضای مساعد بین المللی و روابط دو جانبه و از همه مهمتر ایجاد دیپلماسی اقتصادی که نقش پر رنگی را در این عرصه دارد، باعث به وجود آمدن فضای مناسب برای صادرات پایدار خواهد شد.
وی ضمن بیان اینکه صادرات یک بال تجارت است ، عنوان کرد: بال دیگر تجارت، واردات میباشد و کشوری میتواند ادعای توسعه یافتگی داشته باشد که واردات و صادرات خود را متوازن با هم افزایش دهد و در جایگاه برد برد با جامعه اقتصاد بین المللی باشد.
امیر عابدی اظهار کرد: استان گلستان تا کنون توانسته در حوزه مواد لبنی و کشاورزی محصولات با کیفیتی را تولید کند اما در برهه کنونی با توجه به شرایط پیش آمده که منتج به فشارها و بمبست های اقتصادی شده است, تولید و صادرات نیز تحت تاثیر این شرایط قرار گرفته است.
وی ضمن بیان اینکه بنگاه های اقتصادی به بهره وری و آموزش به عنوان یک ارکان اساسی برای توسعه منابع انسانی و روابط خارجی خود میپردازند, افزود: توسعه درونی بنگاه ها تابع شرایط بیرونی و دیپلماسی فعال اقتصادی خواهد بود.
فرصت یابی وظیفه بازرگان و فرصت سازی وظیفه دولت است
وی با بیان اینکه در علم بازرگانی فرصت یابی وظیفه بازرگان و فرصت سازی وظیفه دولت و حکومت است, بیان داشت: امیدواریم بخش دولتی هم پای بخش خصوصی بتواند این فرصت یابی و فرصت سازی را سرلوحه اقدامات خود قرار دهد.
عابدی به سرمایه گذاری در بخش میگوی گلستان طی یک پروسه 10ساله اشاره کرد و افزود: امروز شاهد افزایش صادرات این محصول استراتژیک هستیم و این نشان دهنده ظرفیت بالای گلستان در امر صادرات است.
وی با بیان اینکه شرایط بیرونی بر تصمیمات فرصت یابی بازرگانان بسیار تاثیر گذار است، افزود:بازرگانان گاهی مواقع با درخواست هایی از جانب طرف خارجی مواجه میشوند اما با محدودیت های وضع شده از جانب دولت این فرصت یابی به فرصت سوزی تبدیل میشود.
وی همچنین خاطر نشان کرد: استان گلستان میتواند تولیدات صنعتی و کشاورزی را به ظرفیت های منطقه ای تبدیل کند.
نائب رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران موانع صادرات گلستان را برشمرد و افزود: ناوگان فرسوده حمل ونقل یکی از این موانع است که
بایستی سیاست گذاری های نوین در این عرصه صورت پذیرد تا قیمت تمام شده برای بازرگانان رقابتی تر شود.
وی اضافه کرد: در استان گلستان در حوزه ریلی سرمایه گذاری های خوبی انجام شده است اما در حال حاضر شاهد ضعف بسیار بزرگی در حوزه حمل و نقل ریلی هستیم.
عابدی خاطرنشان کرد: مشکلات حقوقی که در مرز اینچه برون وجود دارد و همچنین مشکلات سوء مدیریت و تصمیمات غلط و دیر هنگام, ما را از بخشی از بازار های منطقه دور میکند.
وی اضافه کرد: افزایش سرعت و کاهش هزینه های جابجایی برای تجار از مزیت های راه اندازی خط عریض ریلی در اینچه برون است و نکته مهم دیگر اینکه طرف های خارجی نیز تمایل دارند واگن های خود را در خط عریض به ایران وارد کنند.
وی ادامه داد: در تفاهم نامه خط ریلی میان سه کشور ایران قزاقستان و ترکمنستان،دو کشور خارجی سرمایه گذاری های خوبی را انجام داده اند اما متاسفانه ایران این منطقه استراتژیک را که میتواند در بحث اشتغال و رونق اقتصادی استان بسیار مهم باشد، تقریبا به فراموشی سپرده است.
عابدی، عدم فعالیت دیپلماسی اقتصادی را یکی دیگر از موانع صادرات دانست، و افزود: برای افزایش روابط دوجانبه با کشور های حوزه سی ای اس بایستی دیپلماسی اقتصادی فعالیت بیشتری داشته باشد تا بازرگانان با امنیت خاطر و برنامه ریزی بلند مدت اقدام به تجارت کنند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی گرگان گفت: قطعا بد عهدی های تجار نه تنها آنان را زمین گیر خواهد کرد بلکه به نام ایران در عرصه جهانی لطمه وارد خواهد کرد.
ضمن اینکه این بد عهدی ها که ناشی از سیاست های غلط و شتابزده و عدم مشورت با بخش خصوصی است خارج از اراده فعال اقتصادی می باشد.
عابدی به برخورداری برخی استان های کشور نیز اشاره داشت و عنوان کرد : دلیل برخورداری بعضی از استان های کشور،بهره مندی آنها از مدیریت قوی است و عامل اینکه برخی دیگر از استان های کشور به رتبه های پایین نزول کرده اند، ناشی از ضعف مدیریت در این استانهاست.
وی با اشاره به اینکه بخش خصوصی شرایط موجود را درک میکند اما انتظارات به حقی نیز دارد، تصریح کرد: نباید با تصمیمات بین المللی اقتصاد کشور دچار سردرگمی شود, اما باید بپذیریم که نظم اقتصاد جهانی تابع یک سری استاندارد ها می باشد زمانی که ما به هر دلیلی نتوانیم آن استاندارد ها را رعایت کنیم بایستی هزینه های آن را هم پرداخت کنیم.
وی از بروکراسی اداری به عنوان مانعی دیگر پیش روی صادرات یاد کرد و ادامه داد: گاهی فشار تحریم های داخلی بر فعالان اقتصادی خیلی بیشتر از تحریم های خارجی است که باعث ایجاد بی رغبتی در سرمایه گذار خواهد شد.
خروج سرمایه گذاری از بخش تولید و تجارت با گسترش بازارهای غیر مولد
عابدی اظهار کرد: بازار های غیر مولد که در چند وقت گذشته در بخش سکه و ارز و مسکن به وجود آمد, کمترین مالیات را پرداخت و بیشترین حاشیه سود را نصیب خود کردند, باعث شد سرمایه گذاری از بخش تولید و تجارت خارج شود.
وی همچنین اذعان داشت: در مدیران این اراده برای پیشرفت دیده میشود اما به دلیل نبودن بدنه کارشناسی در حوزه دیپلماسی اقتصادی , نمیتوان به طور صد در صد چشم انداز روشنی را پیش روی دیپلماسی اقتصادی کشور پیش بینی کرد.
وی گریزی به قانون پیمان سپاری ارزی زد و افزود: در سال های 70 تا 75 این تجربه ناموفق گذرانده شد.و در برهه کنونی نیز صدور بخش نامه های مختلف در این زمینه نشان دهنده عدم پختگی در تصمیمات ارزی است.
وی ادامه داد: عدم ارتباط ارزی باعث شده است تا امکان برگشت ارز از مجرای قانونی وجود نداشته باشد و فعال اقتصادی مجبور است برای حیات اقتصادی خود از طریق روش های پیچیده و پر ریسک این پول را به چرخه برگرداند.
وی تصریح کرد : تجربه تاریخی نشان میدهد هر آنجا که دولت ها به این بخش ورود پیدا کرده و نظارت را به دخالت تبدیل کردند ما شاهد نتیجه برعکس بوده ایم و هزینه آن را مردم و فعالان اقتصادی پرداختند.
قزاقستان پلی برای دسترسی به بازار های بزرگ چین و روسیه
وی به عنوان رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان اظهار کرد: قزاق ها از جنگ جهانی اول وارد ایران شده اند و ما این مهاجران را به عنوان مهمان پذیرفتیم.
عابدی ادامه داد: این جمعیت نقطه قوت رفتارهای کشور ایران و کشورهای همسایه خواهد بود, از این جهت استان گلستان میتواند برای طرف های قزاق از اهمیت ویژه ای بر خوردار باشد و این رابطه قومی،فرهنگی وشهروندی میتواند زمینه ساز یک مزیت نسبی در توسعه همکاری ها میان دو کشور باشد.
وی به علاقه مندی ایران و قزاقستان در خصوص افزایش روابط اشاره داشت و افزود: سفر استاندار به قزاقستان و توافقات دیگر نشان دهنده علاقه مندی حضور سرکنسولگری ایران در قزاقستان و بالعکس است اما این توافقات اجرایی نشده است و دلیل آن هم میتواند عدم پیگیری منظم و عدم حضور نماینده مشخص در حوزه اجرای این تفاهمنامه ها باشد. ایران میتواند از طریق ارائه خدمات فنی مهندسی و ایجاد شرکت ها و هلدینگ ها و ارائه کالاهای ایرانی در قزاقستان سهم پایداری از بازار قزاقستان را کسب کند اما ما روز به روز در حال از دست دادن این فرصت هستیم.
وی تصریح کرد: این رابطه مستلزم یک رویکرد جدی در بخش خصوصی و حاکمیتی در استان گلستان میباشد.
عابدی به پتانسیل کشور قزاقستان نیز اشاره داشت و افزود: روابط تاریخی, فرهنگی و ژئو پلیتیک و همکاری های استراتژیک منطقه ای و هم مرز بودن قزاقستان با دو کشور بزرگ و پهناور چین و روسیه میتواند زمینه ساز همکاری های اقتصادی و … باشد.
وی همچنین تصریح کرد: بخشی از نیاز غلات کشور میتواند از طریق قزاقستان تامین شود.
وی به موضوع خواهرخواندگی گلستان و استان منکستائو قزاقستان نیز اشاره داشت و افزود: وجود سرکنسولگری ایران در استان منکستائو و سر کنسولگری قزاقستان در گلستان و رفت و آمد های بین فعالان اقتصادی در استان و قرابت قومی قطع به یقین در توسعه تجارت سهم بسزایی خواهد داشت.
امیر عابدی, نائب رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران بیان داشت: سطح بسیار خوبی را در قزاقستان از لحاظ کشاورزی داریم که میتوان از آن به عنوان مزیت پایدار استفاده کرد واز آنجائیکه قزاقستان قلب اورآسیا میباشد, میتواند پلی برای دسترسی به بازار های بزرگ جهانی باشد و اتاق بازرگانی به دنبال کسب جایگاه واقعی فعالان اقتصادی دراین کشور میباشد.
وی در پایان خاطر نشان کرد: برای حل مشکل پرواز گرگان- آکتائو بایستی مشکل روادید میان دو کشور حل شود از این رو توسعه توریسم و تجارت در گرو تسهیل روادید است و در صورت حل این مشکل , این پرواز میتواند به توسعه همه جانبه دو استان کمک کند از این رو این امر یک دیپلماسی پیگیر و فشرده را می‌طلبد
