مسکو – ایرنا – سفیر تام الاختیار جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه خبر داد که با تصویب موافقت نامه ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مجلس شورای اسلامی، بیش از ۵۰۰ کالای صادراتی ایران به کشورهای روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان از تعرفه ترجیحی یا صفر برخوردار شده است.
مهدی سنایی روز دوشنبه با بیان این مطلب که در توئیتر وی نیز منعکس شده است، افزود: تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، گام مهمی در عرصه تجارت خارجی ایران و گسترش مبادلات با همسایگان شمالی است.
وی پیشتر پیش بینی کرده بود که بزودی مبادلات ایران با کشورهای این اتحادیه رشد جدی و چشم گیری خواهد یافت.
سنایی در این باره به ایرنا گفته بود: مذاکرات از چهار سال پیش آغاز شد و اکنون جدولی از کالاهایی که قرار است شامل کاهش یا حذف تعرفه شود، تهیه شده و طرفین با رایزنی فراوان در نهایت به توافق رسیدند.
سفیر ایران در روسیه درباره فواید این قرارداد برای ایران خاطرنشان کرد: این مساله پس از اجرایی شدن، تأثیر بسزایی در روان سازی تجارت منطقه‌ای بر جای می‌گذارد و با کاهش تعرفه‌های گمرکی به توسعه مبادلات تجاری بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا کمک زیادی می‌کند.
گفتنی است، نمایندگان مجلس در نشست علنی روز دوشنبه ۲۰ خرداد ماه ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی، با لایحه موافقتنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اقتصادی اورآسیا و کشورهای عضو موافقت کردند.
سنایی با بیان اینکه اتحادیه اقتصادی اوراسیا فرصتی استثنایی پیش روی اقتصادی ایران می‌گذارد، اظهار داشت: ایران در سال ۱۳۹۵ به کمیسیون اقتصادی اتحادیه اوراسیا پیشنهاد ایجاد یک منطقه آزاد تجاری میان ایران و این اتحادیه را مطرح کرد؛ پیشنهادی که از جانب اعضای آن نیز مورد استقبال قرار گرفت و طی دو سال مذاکرات متعدد و ارزیابی کمی و کیفی اقلام و میزان تعرفه ترجیحی آنها، بالاخره این موافقتنامه در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ در شهر آستانه قزاقستان به امضا رسید.
وی افزود: در پی مذاکرات متعدد طی دو سال گذشته، طرفین توانسته‌اند برای اعمال تعرفه‌های ترجیحی روی بسیاری از کالاهایی که از ایران به پنج کشور عضو این اتحادیه – روسیه، ارمنستان، قزاقستان، بلاروس و قرقیزستان – صادر می‌شود و همچنین کالاهایی که از این کشورها به ایران وارد می‌شود، به توافق برسند.
براساس این موافقتنامه، ایران از اتحادیه اقتصادی اوراسیا امتیازات گمرکی خاصی دریافت کرده و کشورهای این اتحادیه هم این امکان را خواهند داشت تا حجم صادرات خود به ایران را تا ۷۵ درصد افزایش دهند. ایران نیز می‌تواند با امتیازاتی که دریافت می‌کند، صادرات کالاهای خود به مقصد پنج کشور اوراسیایی را تا چند برابر افزایش دهد.
این امتیازات ۵۰۲ قلم کالاهای مختلف در حوزه‌های مواد غذایی، مواد مصرفی شیمیایی، محصولات ساختمانی، صدور خدمات فنی و مهندسی، محصولات صنعتی و محصولات کشاورزی از سوی اتحادیه اورآسیا و ۳۶۰ قلم کالا در همان موارد مشابه را از سوی ایران شامل می‌شود که در مجموع کل اقلام مشمول در موافقتنامه به ۸۶۲ مورد می‌رسد.
این بدین معناست که شرکت‌های دولتی، خصوصی و تجار ایرانی می‌توانند این کالاها را با شرایط بسیار آسان‌تر و عوارض گمرکی بسیار کمتر به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا که اغلب همسایه ما هستند، صادر کنند و در مقابل، شرکت‌های دولتی، خصوصی و تجار کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا نیز می‌توانند با تسهیلات بیشتری، به تجارت با ایران بپردازند.
یکی از اهداف مهم موافقت نامه‌های تجاری، ایجاد تسهیلات و حذف قوانین دست و پاگیر برای تجار و سرمایه گذاران است. امضا موافقت نامه تعرفه ترجیحی و ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اوراسیا هم منجر به توسعه روابط اقتصادی ایران و اتحادیه اوراسیا شده و هم می‌تواند به هاب منطقه‌ای ایران کمک کرده و کریدور شمال-جنوب را تقویت کند.
وجود فرصت اقتصادی در روابط ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از آن نظر است که ایران همواره از بازار کشورهای مستقل همسود دور افتاده است و تراز تجاری مناسبی میان کشورمان و این کشورها برقرار نیست براساس گزارش سازمان توسعه تجارت، میزان تراز تجاری بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا در سال ۲۰۱۷ فقط دو درصد از کل مبادلات بازرگانی ایران را شامل می‌شد.
ایران همچنین کشوری سرشار از منابع غنی نفتی و گازی است و به جهت قرار گرفتن در بهترین موقعیت ترانزیتی- بین دو دریای خزر در شمال و خلیج فارس در جنوب – و قرار گرفتن در موقعیت ترانزیتی شرق به غرب، می‌تواند مسیری مناسب برای ترانزیت کالاهای کشورهای عضو اتحادیه باشد.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیش از ۱۸۰ میلیون نفر جمعیت و بیش از ۲۰ میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد و تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو فراتر از چهار تریلیون دلار در سال بر آورد می‌شود.
مهمتر اینکه جوامع این کشورها اشتراکات فرهنگی-اجتماعی فراوانی با ایران دارند، لذا دسترسی ایران به بازارهای این منطقه با این وسعت، جمعیت و ظرفیت می‌تواند علاوه بر تحکیم همکاری اقتصادی و در نتیجه رشد فزاینده اقتصاد، تجارت و توسعه کشورمان، فرصت‌های شغلی فراوانی ایجاد کند.
در شرایطی که تحریم‌های موجود علیه ایران و روسیه، محدودیت‌هایی برای فعالیت‌های اقتصادی این دو کشور به وجود آورده، این توافق برای هر دو طرف از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می‌تواند عاملی برای توسعه روابط اقتصادی ایران و روسیه باشد.
شایان ذکر است که ویتنام و چین نیز توافقاتی با این اتحادیه به امضا رسانده و چند سازمان تجاری بین المللی و حدود چهل کشور از جمله ترکیه، تونس، هند، نیوزلند، مغولستان، سنگاپور، مصر و رژیم صهیونیستی تاکنون خواهان ایجاد منطقه آزاد با اتحادیه اقتصادی اورآسیا شده‌اند.»
